Trong quá trình tiêu hoá, dạ dày đóng một vai trò quan trọng, vừa là nơi chứa đựng thức ăn vừa là nơi sản xuất ra dịch vị chứa các enzyme tiêu hoá có tác dụng lớn trong việc chuyển hoá vật chất và tiêu hoá thức ăn.Vậy dịch vị dạ dày do tuyến nào tiết ra và hỗ trợ hoạt động tiêu hóa như thế nào? Hãy tham khảo ngay những thông tin dưới dây.



Dịch vị dạ dày và những điều cần biết

Dịch vị là một dung dịch gồm nhiều chất khác nhau, không màu và được tiết ra bởi dạ dày. Một ngày, cơ thể người trưởng thành bình thường, dạ dày sẽ tiết ra từ 1 – 2.5 lít.

Các chuỗi liên kết peptide được chuyển hóa từ dịch vị, bởi trong nó chứa các enzym pepsin, quá trình này giúp cho tiêu hóa dễ dàng hơn.Hầu hết dịch vị là do các tuyến nằm ở niêm mạc vùng thân và đáy dạ dày bài tiết.

Đặc tính của dịch vị dạ dày

Có mùi hăng: khi dịch dạ dày bình thưởng, không có vấn đề sức khỏe. Nếu dịch vị có mùi hôi và chua hoặc mùi nồng nặc, rất có thể đường tiêu hóa đang gặp phải các vấn đề như hẹp môn vị, tắc ruột non…

Thể tích dịch vị dạ dày: một ngày, các tuyến sẽ tiết ra từ 1 -2.5 lít dịch vị. Khi nhịn đói. Các tuyến sẽ tiết ra khoảng 50ml mỗi giờ.

Độ nhớt: ngoài tiết ra các loại enzym và các chất cần thiết thì các tuyến còn tiết ra dịch nhầy. Vì vậy mà dịch vị dạ dày có độ sánh, nhớt nhất định.

Dịch vị dạ dày có thành phần và tác dụng như thế nào?

Để thực hiện chức ăng hỗ trợ quá trình tiêu hóa, trong dịch vị dạ dày có chứa axit HCL và các loại enzym, đặc biệt là enzym pepsin. Trong đó, 99,5% dịch vị là nước và 0,5% còn lại vật chất khô. Vật chất khô là các chất hữu cơ như protein và một số enzym như: axit lactic, axit uric, ure…, chất vô cơ có các loại bao gồm axit HCL, muối clorua, muối sunfat của các nguyên tố Na,Ca,K,Mg.

Một số loại enzym có trong dịch vị bao gồm:

Pepsin: Pepsin là một enzyme phân hủy trực tiếp protein thành các peptide nhỏ hơn. Pepsin được sản xuất trong dạ dày và là một trong những enzym tiêu hóa chính trong hệ thống tiêu hóa của con người và nhiều loài động vật khác, có vai trò quan trọng tiêu hóa các protein của thức ăn.

Lipase dịch vị: một ngày cơ thể hấp thụ từ 60 đến 100g lipid. Các loại chất béo mà cơ thể hấp thụ đầu hết đều có thành phần với 90% triglycerid, 10% còn lại là cholesterol ester, phospholipid và vitamin tan trong mỡ. Lipase có thể hoạt động trong môi trường acid, là chất súc tác cho các phản ứng để phân giải triglycerid đã được nhũ hóa có trong các loại thực phẩm như sữa, lòng đỏ trứng… thành glycerol và acid béo. Ngoài ra, loại acid béo được phân tác trong quá tình trên lại là nhân tố kích thích niêm mạc tá tràng bài tiết ra một loại hormon là cholecystokinin, đây là loại hormon kích thích tụy bài tiết lipase.

Chymosin: Trypsin là một enzyme phân giải protein được sản xuất trong tuyến tụy. Enzyme này hoạt động như chất xúc tác làm tăng tốc các phản ứng sinh hóa. Chúng giúp phân hủy protein thành axit amin. Đây là một phần quan trọng của quá trình tiêu hóa.

Acid clohydric (HCl): Loại axit này không phải là enzym tiêu hóa nhưng lại đóng vai trò không hề kém phần quan trọng. Vì axit HCl tạo môi trường bên trong dạ dày có độ pH phù hợp để các loại enzzym tiêu hóa có thể hoạt động hiệu quả. Bên cạnh đó, HCl còn làm nhiệm vụ sát khuẩn,loại bỏ vi khuẩn có trong thức ăn. Vì vậy, nếu bị thiếu các loại axit này, có thể sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn đường tiêu hóa. Ngoài ra, axit HCl còn tham gia vào quá trình đóng, mở tâm vị dạ dày.

Xem thêm: Triệu chứng dạ dày ruột

Bài tiết dịch vị và các giai đoạn

Giai đoạn đầu: Là giai đoạn diễn ra trước khi thức ăn tiến vào dạ dày, chiếm khoảng 20% dịch vị toàn bữa ăn. Khi ta ngửi, nhìn, nhai, nuốt thức ăn hoặc thậm chí mới chỉ nghĩ đến thức ăn thôi thì dịch vị trong dạ dày đã bắt đầu bài tiết. Thức ăn càng ngon, quá trình ăn càng ngon miệng thì cường độ bài tiết dịch vị càng mạnh. Cơ chế bài tiết dịch vị ở giai đoạn này theo hướng phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện. Cả hai hướng đều có đường truyền ra dây X. Các trạng thái tâm lý khi ăn cũng ảnh hưởng rõ rệt đến quá trình bài tiết dịch vị: tâm trạng giận dữ, hằn học làm tăng bài tiết; sự sợ hãi, lo lắng làm giảm bài tiết.

Giai đoạn dạ dày: Khi thức ăn đi vào dạ dày bắt đầu được nhào trộn và tiêu hoá, lúc này các tín hiệu kích thích từ dạ dày sẽ khởi động các phản xạ dây X, phản xạ tại chỗ và giải phóng gastrin, histamin. Cả hai cơ chế thần kinh và hormon phối hợp với nhau khiến dịch vị được bài tiết liên tục trong suốt thời gian thức ăn được lưu giữ ở dạ dày. Lượng dịch vị tiết ra trong giai đoạn này chiếm đến 70% dịch vị tiết trong toàn bữa ăn.

Giai đoạn ruột: Khi thức ăn vào ruột non có xu hướng làm căng tá tràng, đồng thời Acid clohydric (HCl) và các sản phẩm tiêu hóa protein trong vị trấp sẽ thúc đẩy niêm mạc tá tràng giải phóng một lượng nhỏ gastrin. Gastrin đi theo máu đến kích thích các tuyến sinh acid của dạ dày bài tiết dịch vị. Lượng dịch vị tiết ra trong giai đoạn ruột chỉ chiếm khoảng 10% dịch vị bài tiết trong toàn bữa ăn.

Như vậy, quá trình bài tiết dịch vị dạ dày trải qua bai giai đoạn từ trước, trong và sau khi thức ăn dời dạ dày.

Bất kỳ sự bất ổn trong chế độ ăn uống sinh hoạt cũng có thể là nguyên nhân khiến dịch vị bất thường, gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động của dạ dày. Hi vọng những kiến thứcđã chia sẻ trên đây sẽ giúp các bạn hiểu hơn về đặc tính cũng như vai trò của dịch vị dạ dày trong quá trình tiêu hóa, từ đó đưa ra những sự điều chỉnh thích hợp. Hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của bạn và gia đình bằng một chế độ sinh hoạt thật lành mạnh. Chúc các bạn luôn khỏe.


Bài viết khác cùng Box :