Bệnh tiểu đường là một rối loạn chuyển hóa gây ra do sự thiếu hụt hoặc mất cân bằng của hormone insulin trong cơ thể, dẫn đến mức đường huyết tăng cao. Chế độ ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc quản lý bệnh tiểu đường, giúp duy trì mức đường huyết ổn định và hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những thực phẩm mà người mắc bệnh tiểu đường nên kiêng ăn để có thể kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe của mình. Cùng Mediphar USA tìm hiểu ngay!

1. Đường và thực phẩm chứa đường tinh luyện
Đường là nguyên nhân chính gây ra tình trạng tăng đường huyết nhanh chóng sau khi ăn. Khi tiêu thụ quá nhiều đường, cơ thể sẽ không thể sản xuất đủ insulin hoặc không thể sử dụng insulin hiệu quả để xử lý lượng đường này, dẫn đến tăng đường huyết. Những thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện bao gồm:

Kẹo ngọt, bánh kẹo: Các loại bánh kẹo, đặc biệt là kẹo dẻo, sô-cô-la, và các loại bánh ngọt có hàm lượng đường rất cao.
Đồ uống có đường: Nước ngọt, nước ép trái cây đóng hộp, trà sữa, và các loại đồ uống có ga đều chứa lượng đường rất lớn.
Sữa chua có đường: Một số loại sữa chua công nghiệp có chứa nhiều đường, làm tăng đường huyết nhanh chóng.

Người bệnh tiểu đường nên hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn các loại đường tinh luyện này ra khỏi thực đơn. Thay vào đó, họ có thể sử dụng các chất tạo ngọt tự nhiên hoặc nhân tạo an toàn cho bệnh nhân tiểu đường như stevia hay erythritol.

2. Tinh bột tinh chế
Tinh bột là một trong những nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, nhưng người mắc bệnh tiểu đường cần cẩn trọng khi tiêu thụ các loại tinh bột, đặc biệt là tinh bột tinh chế. Tinh bột tinh chế là những loại thực phẩm đã qua chế biến, bị loại bỏ hầu hết chất xơ và các chất dinh dưỡng cần thiết. Những loại thực phẩm này dễ dàng chuyển hóa thành đường trong cơ thể, làm tăng đường huyết nhanh chóng. Các thực phẩm chứa nhiều tinh bột tinh chế bao gồm:

Bánh mì trắng: Bánh mì trắng có ít chất xơ, khiến lượng đường trong máu tăng cao sau khi ăn.
Gạo trắng: Gạo trắng đã mất đi phần lớn chất xơ trong quá trình chế biến, làm tăng nguy cơ tăng đường huyết sau bữa ăn.
Bánh ngọt, bánh quy: Các loại bánh ngọt, bánh quy được làm từ bột mì trắng, có thể dẫn đến mức đường huyết cao.
Mì ống, mì ăn liền: Những loại thực phẩm này thường được làm từ bột mì trắng và chứa ít dinh dưỡng.

Người bệnh tiểu đường nên thay thế các loại tinh bột tinh chế bằng các nguồn tinh bột phức tạp hơn, giàu chất xơ như gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám, khoai lang, hoặc quinoa.

Tìm hiểu thêm: Đường bắp cho người tiểu đường có an toàn không?

3. Trái cây có lượng đường cao
Mặc dù trái cây là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất quan trọng, nhưng một số loại trái cây có lượng đường tự nhiên cao có thể gây hại cho người bệnh tiểu đường nếu tiêu thụ quá mức. Các loại trái cây có hàm lượng đường cao mà người bệnh tiểu đường nên hạn chế bao gồm:

Nho: Nho có hàm lượng đường cao, dễ gây tăng đường huyết.
Chuối chín: Chuối chín chứa nhiều đường hơn chuối xanh, vì vậy nên ăn chuối chín ở mức độ hạn chế.
Xoài: Xoài là loại trái cây nhiệt đới ngọt, chứa nhiều đường.
Vải, nhãn: Các loại trái cây này rất ngọt và có thể làm tăng đường huyết nhanh chóng.

Người mắc bệnh tiểu đường có thể thay thế bằng các loại trái cây có chỉ số đường huyết thấp hơn như dâu tây, táo, cam, bưởi, hoặc lê. Điều quan trọng là họ nên kiểm soát lượng trái cây tiêu thụ hàng ngày để tránh tăng đường huyết.

4. Chất béo bão hòa và chất béo trans
Chất béo không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc các biến chứng tiểu đường. Các chất béo bão hòa và chất béo trans có thể làm tăng mức cholesterol trong máu, dẫn đến xơ vữa động mạch và nguy cơ đột quỵ. Các loại thực phẩm chứa chất béo bão hòa và chất béo trans bao gồm:

Thức ăn nhanh: Các loại thức ăn nhanh như gà rán, khoai tây chiên chứa nhiều chất béo bão hòa và trans.
Đồ chiên rán: Đồ chiên, đặc biệt là những món chiên nhiều dầu mỡ, chứa lượng chất béo xấu rất cao.
Thịt mỡ, thịt xông khói: Các loại thịt đỏ, thịt mỡ hoặc thịt xông khói chứa nhiều chất béo bão hòa.
Margarine: Một số loại margarine và bơ thực vật chứa nhiều chất béo trans, gây hại cho sức khỏe.

Người bệnh tiểu đường nên hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm này và thay thế bằng các nguồn chất béo lành mạnh như dầu oliu, dầu hạt lanh, hạt chia, quả bơ, và cá béo (như cá hồi, cá ngừ).

5. Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn
Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều chất phụ gia, đường ẩn, chất béo xấu và natri. Điều này không chỉ làm tăng đường huyết mà còn có thể gây áp lực cho tim mạch và thận – những cơ quan thường bị ảnh hưởng bởi tiểu đường. Một số loại thực phẩm chế biến sẵn cần tránh bao gồm:

Xúc xích, giăm bông: Các loại thịt chế biến sẵn chứa nhiều chất bảo quản và muối, không tốt cho người bệnh tiểu đường.
Đồ hộp: Các loại thực phẩm đóng hộp, đặc biệt là trái cây đóng hộp thường chứa nhiều đường và chất bảo quản.
Bánh mì kẹp thịt: Bánh mì kẹp thịt từ các cửa hàng thức ăn nhanh thường chứa nhiều calo, chất béo, và đường.

Thay vì sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, người bệnh tiểu đường nên chọn các loại thực phẩm tươi sống, chế biến tại nhà để đảm bảo an toàn và kiểm soát được lượng đường và chất béo tiêu thụ.

6. Muối và thực phẩm giàu natri
Muối là một yếu tố gây nguy cơ cho bệnh cao huyết áp – một biến chứng thường gặp ở người mắc bệnh tiểu đường. Việc tiêu thụ quá nhiều muối không chỉ làm tăng huyết áp mà còn có thể gây tổn thương thận. Các loại thực phẩm giàu natri cần hạn chế bao gồm:

Đồ hộp, đồ muối chua: Dưa muối, cà muối, thịt hộp đều chứa lượng muối cao.
Thực phẩm chế biến sẵn: Nhiều món ăn nhanh, đồ ăn liền chứa natri để tăng thời gian bảo quản.
Súp đóng hộp: Súp đóng hộp thường có hàm lượng natri rất cao.

Người bệnh tiểu đường nên chọn những thực phẩm tươi và nấu nướng tại nhà với lượng muối kiểm soát. Có thể thay thế muối bằng các loại gia vị thảo mộc để tăng hương vị mà không gây hại cho sức khỏe.

7. Thực phẩm chứa caffeine
Caffeine có thể ảnh hưởng đến khả năng sử dụng insulin của cơ thể. Mặc dù các nghiên cứu vẫn đang được thực hiện, nhưng một số người bệnh tiểu đường nhận thấy rằng uống quá nhiều đồ uống có caffeine có thể làm tăng đường huyết. Caffeine có trong các loại thực phẩm và đồ uống như:

Cà phê: Đặc biệt là cà phê pha thêm đường hoặc kem.
Trà: Một số loại trà, đặc biệt là trà đen hoặc trà xanh có chứa caffeine.
Nước tăng lực: Các loại nước tăng lực không chỉ chứa nhiều caffeine mà còn chứa lượng đường rất lớn.

Kết luận

Quản lý chế độ ăn uống là một phần không thể thiếu trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường. Người bệnh cần kiêng kỵ các thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện, tinh bột tinh chế, chất béo xấu, và natri. Thay vào đó, họ nên tập trung vào những thực phẩm giàu chất xơ, chất béo lành mạnh và có chỉ số đường huyết thấp. Việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp người bệnh tiểu đường


Bài viết khác cùng Box :