Không dung nạp Lactose (lactose intolerance) là tình trạng phổ biến khi cơ thể không thể tiêu hóa hoàn toàn đường lactose trong sữa, dẫn đến các triệu chứng khó chịu như tiêu chảy, đầy hơi, hoặc đau bụng sau khi tiêu thụ các sản phẩm từ sữa. Đây là một vấn đề thường gặp nhưng có thể kiểm soát dễ dàng mà không cần từ bỏ hoàn toàn các sản phẩm từ sữa.

Nguyên nhân gây Không dung nạp Lactose
Không dung nạp Lactose xảy ra do sự thiếu hụt enzyme lactase - một loại enzyme được sản xuất ở ruột non, có nhiệm vụ phân giải lactose thành glucose và galactose để hấp thụ vào máu. Khi thiếu lactase, lactose không được tiêu hóa sẽ chuyển đến đại tràng, gây ra các triệu chứng khó chịu.
>>> Xem thêm: Lactose là gì?

Phân loại Không dung nạp Lactose
Không dung nạp Lactose nguyên phát:

Dạng phổ biến nhất, liên quan đến yếu tố di truyền.
Thường gặp ở người trưởng thành, đặc biệt ở các nhóm gốc châu Phi, châu Á, Tây Ban Nha, Địa Trung Hải.
Không dung nạp Lactose thứ phát:

Do tổn thương hoặc bệnh lý ở ruột non như bệnh celiac, Crohn hoặc nhiễm trùng đường ruột.
Có thể cải thiện nếu điều trị nguyên nhân gây tổn thương.
Không dung nạp Lactose bẩm sinh:

Hiếm gặp, xảy ra ở trẻ sinh ra không có enzyme lactase.
Do yếu tố di truyền lặn từ cả hai bố mẹ.
Triệu chứng Không dung nạp Lactose
Triệu chứng thường xuất hiện sau 30 phút đến 2 giờ sau khi tiêu thụ thực phẩm chứa lactose, bao gồm:

Tiêu chảy
Đầy hơi, đau bụng quặn
Buồn nôn, đôi khi nôn
Có nhiều hơi trong bụng
Đối tượng nguy cơ cao
Người lớn tuổi: Lượng enzyme lactase giảm theo tuổi.
Người gốc châu Phi, châu Á, Tây Ban Nha: Có tỷ lệ mắc cao hơn.
Trẻ sinh non: Ruột non chưa phát triển hoàn thiện để sản xuất lactase.
Người mắc bệnh đường ruột: Như bệnh Crohn, celiac, hoặc loạn khuẩn.
Bệnh nhân điều trị ung thư: Xạ trị hoặc hóa trị có thể gây tổn thương ruột.
Biện pháp chẩn đoán Không dung nạp Lactose
Xét nghiệm dung nạp Lactose:

Đo lượng glucose trong máu sau khi tiêu thụ lactose.
Xét nghiệm hơi thở hydro:

Đo nồng độ hydro trong hơi thở, chỉ số tăng cao khi lactose không được tiêu hóa.
Xét nghiệm độ axit phân (dành cho trẻ em):

Phát hiện axit lactic trong phân do lactose lên men.
Biện pháp điều trị Không dung nạp Lactose
Hiện nay chưa có cách nào tăng sản xuất enzyme lactase, nhưng người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng bằng cách:

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Hạn chế thực phẩm chứa lactose: Giảm lượng sữa, phô mai, kem.
Sử dụng sản phẩm ít hoặc không chứa lactose: Sữa không lactose, sữa đậu nành, sữa gạo.
Kết hợp thực phẩm khác khi dùng sữa: Giúp giảm tốc độ tiêu hóa lactose.
2. Bổ sung enzyme lactase
Dùng viên uống enzyme lactase (như Lactaid) trước khi tiêu thụ thực phẩm chứa lactose.
3. Sử dụng thực phẩm thay thế canxi và vitamin D
Thực phẩm giàu canxi: Súp lơ xanh, cá hồi, đậu Pinto, rau chân vịt.
Thực phẩm chứa vitamin D: Trứng, gan, sữa chua hoặc bổ sung bằng viên uống.
4. Probiotic
Probiotic giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa lactose hiệu quả hơn.
Phòng ngừa và kiểm soát Không dung nạp Lactose
Theo dõi chế độ ăn uống: Ghi lại thực phẩm gây triệu chứng để điều chỉnh.
Thử nghiệm các sản phẩm sữa: Xem cơ thể dung nạp tốt sản phẩm nào (phô mai cứng, sữa chua lên men, sữa nguyên chất).
Tham khảo ý kiến bác sĩ: Đặc biệt khi cần bổ sung canxi và vitamin D.
Không dung nạp Lactose là tình trạng phổ biến nhưng có thể kiểm soát dễ dàng. Với chế độ ăn uống phù hợp và sự hỗ trợ từ các sản phẩm thay thế, người bệnh vẫn có thể duy trì sức khỏe tốt và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.

Bài viết khác cùng Box :